Hundarnir hans Jóhanns....

Stofnmat þorsks

Einar Hjörleifsson og Guðmundur Þórðarson skrifa um þorskstofninn

[ Smelltu til að sjá stærri mynd ]

Einar Hjörleifsson og Guðmundur Þórðarson skrifa um þorskstofninn: "...og taldar eru miklar líkur á að hann verði við sögulegt lágmark árið 2008."

Í skýrslu Hafrannsóknastofnunarinnar um ástand nytjastofna frá liðnu vori eru myndir sem sýna mat á viðmiðunarstofni og hrygningarstofni frá 1980 til 2007 og eru þær endurbirtar hér. Á þeim er einnig spá um þróun á þessum viðmiðunarstærðum fram til ársins 2011 miðað við óbreytta aflareglu. Þessar myndir ná yfir það 22 ára tímabil sem Erni Pálssyni framkvæmdastjóra LS er hugleikið þegar hann lýsir "óumdeildri" jákvæðri þróun hrygningarstofns frá árinu 1982 til 2005 í frétt Morgunblaðsins mánudaginn 22. október, sem hann telur gefa tilefni til bjartsýni. Í fréttinni er þess hinsvegar ekki getið að frá 2005 hefur hrygningarstofninn minnkað um 20%. Umhugsunarvert er að þróun viðmiðunarstofns (B4+) sem notaður er til útreikninga á aflamarki og byggist á sömu gögnum og aðferðafræði og matið á hrygningarstofninum skuli ekki vera Erni hugleikin. Í skýrslu Hafrannsóknastofnunarinnar, sem og á umræddri mynd, kemur skýrt fram að viðmiðunarstofn hafi minnkað síðastliðin þrjú ár og taldar eru miklar líkur á að hann verði við sögulegt lágmark árið 2008.

Í umræddri frétt bendir Örn réttilega á að meðalþyngd í afla 10 ára fiska og eldri geti engan veginn endurspeglað raunverulegan vaxtarferil árganganna. Ástæður fyrir þessum lágu meðalþyngdum í afla eru tvíþættar. Annarsvegar er 10 ára og eldri fiskur mjög sjaldgæfur í afla, eða um 1,5% í fjölda og því eru tiltölulega fáar mælingar að baki þessum meðalþyngdum. Hinsvegar hefur hlutfall fiska í þessum aldurshópum sem veiddir eru fyrir norðan land aukist á undanförnum árum. Þannig var á árunum 1991 til 2003 á bilinu 10% til 30% af 10 ára og eldri þorski veiddur á norðurmiðum en árið 2006 um 80% ef miðað er við fjölda. Þorskur frá norðurmiðum er allajafna mun minni og léttari en jafngamall þorskur af suðurmiðum. Áhrif þessara lágu meðalþyngda í eldri fiski þegar kemur að útreikningi á stofnstærð eru hinsvegar tiltölulega lítil. Það helgast af því fiskur 10 ára og eldri er einungis 0,4% af stofnstærð þorsks í fjölda árið 2006. Meðaltöl áranna 2000 til 2005 fyrir þyngdir 10 ára og eldri eru frá 40% til tvöfalt hærri en meðalþyngdir í afla á árinu 2006. Ef þessi meðaltöl eru notuð til að reikna út viðmiðunarstofn ársins 2006 þá eykst viðmiðunarstofn einungis um 4 þúsund tonn. Munurinn er um 0,6% og því vel innan skekkjumarka í stofnmati og því var ekki talin ástæða til að meta raunhæfari þyngd þessara aldurshópa með vaxtarlíkani.

Í frétt Morgunblaðsins kemur fram að Örn dregur mat Hafrannsóknastofnunarinnar um lélega nýliðun allt frá árinu 2001 í efa og bendir máli sínu til stuðnings á að tíðni skyndilokana bendi til þess að nýliðun sé betri en mat Hafrannsóknastofnunarinnar gefi til kynna. Hér ber að líta til þess að mælingar sem eru grunvöllur skyndilokana eru hlutfallsmælingar en ekki eiginlegar magnmælingar. Tíðar skyndilokanir geta því allt eins stafað af því að lítið magn sé af fiski fyrir ofan viðmiðunarmörk en að mikið magn af ungfiski undir viðmiðunarmörkum sé að koma inn í veiðistofn. Mat Hafrannsóknastofnunarinnar á nýliðun er byggt á sögulegu samræmi sem er á milli afla úr árgöngum sem gengið hafa í gegnum veiðina og vísitölumælinga sömu árganga sem ungfisks. Þessar mælingar hafa til þessa reynst tiltölulega áreiðanlegar og ekkert sem bendir til þess að þar hafi orðið stórkostleg breyting á. Hin allra síðustu ár eru þó vísbendingar um að stærð uppvaxandi árganga hafi verið ofmetin um 5–10%.

Ráðgjöf Hafrannsóknastofnunarinnar til stjórnvalda um nýtingu þorskstofnsins í nánustu framtíð byggist fyrst og fremst á horfum í þróun viðmiðunar- og hrygningarstofns á næstu árum. Miðað við þær magnmælingar sem fyrir liggja um árgangastærð nú, bæði úr afla og úr stofnmælingu, þá eru umtalsverðar líkur á því að stærð bæði viðmiðunar- og hrygningarstofns sé eða fari undir sögulegt lágmark við óbreytta aflareglu (sjá mynd). Það var í þessu ljósi sem Hafrannsóknastofnunin lagði áherslu á að breyta nú þegar viðmiðunarreglu um útreikning aflamarks, úr 25% af viðmiðunarstofni í 20%. Með þessu eru taldar minni líkur á að viðmiðunar- og hrygningarstofn verði undir sögulegu lágmarki eftir 3–4 ár.

Höfundar eru fiskifræðingar á Hafrannsóknastofnun. Heimildir: mbl.is/gagnasafn

Þeim félögum Einari og Guðmundi er afskaplega hugleikið að gera Örn Pálsson framkvæmdastjóra LS ótrúverðugan í þessari grein. Það sem Örn birti voru gögn Hafró ófölsuð. Svona skrif og greinar koma ekkert á óvart, það lítur þannig út að Forstjóri Hafró stjórnar málflutningi undirmanna sinna og er þeim einungis leyft að segja og skrifa opinberlega það sem hann og hans klíka vil að sé sagt. Er ekki orðið tímabært að verklagsreglur Hafró séu teknar til endurskoðunnar og kúgunin og eineltið sem viðgengst hjá þessarri stofnun verði upprætt.

Athugasemdir

[Sigurjón Þórðarson, 31.10.2007 kl. 10:50]

Það sem er jákvætt í þessum skrifum er að greinarhöfundar viðurkenna að það sé lítið að marka þessar töflur sem unnið er með og margfalduð upp ein stofnastærð við öll Íslandsmið, þar sem stofnmatið er svo háð aflanum og á hvaða miðum er fiskað. Með þessu er þeir að taka undir þau sjónarmið og gagnrýni Jóns Kristjánssonar fiskifræðings á vinnubrögð reiknisfiskifræðinnar.

Þeir reyna þó að draga úr mikilvægi þess með því að reyna að einskorða villuna við elsta fiskinn en í  sjálfu sér er ekkert sem segir að svo þurfi að vera.

Mér finnast þessar nokkuð torskildu línur Guðmundar og Einars vera einkar athyglisverðar:

Hér ber að líta til þess að mælingar sem eru grunvöllur skyndilokana eru hlutfallsmælingar en ekki eiginlegar magnmælingar. Tíðar skyndilokanir geta því allt eins stafað af því að lítið magn sé af fiski fyrir ofan viðmiðunarmörk en að mikið magn af ungfiski undir viðmiðunarmörkum sé að koma inn í veiðistofn.

Það fer lítið fyrir því að Hafró skoði nánar forsendur skyndilokana og árangur af þeim eins og ofangreindar vangaveltur bera með sér en þær eru orðnar 165 á árinu. 

LS stóð fyrir aldursgreiningum á þorski sem veiddur var á lokuðum svæðum í Breiðafirði og þá kom í ljós að mikið af fiskinum sem var undir viðmiðunarmörkum var orðinn gamall og að mestu hættur að vaxa.  Einhverra hluta vegna hætti LS sjálfstæðum rannsóknum sem hrundu af stað talsverðri umræðu um forsendur "uppbyggingarstarfs" Hafró.

Aðalatriðið er í öllu þessu dæmi að vöxtur þorsks mælist mjög litill en fiskur sem skortir æti er ekki ofveiddur.

[Jóhann Elíasson, 2.11.2007 kl. 13:06]

Halli minn, þú ferð nú kannski fullfínt í það að kalla þessa menn hunda Jóhanns (eins og þín er von og vísa), hefði ég skrifað um þessa grein þeirra hefði ég tekið "dýpra í árina" og kallað þá "rakka HAFRÓ", en það er kannski ekki alveg að marka.  Einstefnan hjá þessum mönnum er svo með ólíkindum og hvað þeir leggja sig í "líma" við að  verja starfsaðferðir HAFRÓ er svo svívirðileg að manni dettur í hug að það sé hluti af starfskjörum þeirra sem vinna hjá HAFRÓ að skrifa einhvern ótilgreindan fjölda áróðursgreina fyrir HAFRÓ til að halda starfinu?

[Atli Hermannsson., 3.11.2007 kl. 10:00]

"Svarta skýrslan" kom út árið 1975. Þar sagði - að "ef ekki yrði farið að tillögum stofnunarinnar um 230 þúsund tonna árlegan þorskafla - myndi stofninn hrynja"...

Ekki var farið að tillögum stofnunarinnar - og hvað gerðist?...

Stofnstærð þorsks - var um 800 þúsund tonn árið 1975. Veitt var að meðalatali 360 þúsund tonn árlega (úr álíka stofni og í dag)  að meðaltali - árin 1975-1980.

Við þessa meintu "ofveiði" - stækkaði þorskstofninn jafnt og þétt  - þrátt fyrir árlega "ofveiði" um 130 þúsund tonn...... og stofnstærðin var orðin 1600 þúsund tonn 1980."

Þessi atriði sem Kristinn dregur fram ber nefnilega bæði að skoða og halda rækilega á lofti. Þetta tímabil segir okkur mikið um niðurskurðarkerfið og hverju það hefur skilað. Að það skuli vera á tímabilinu þegar framúrkeyrslan var sem mest... og brottkastið í algleymingi á tíma skrapdagakerfisins ógurlega... að það tímabil hafi gefið okkur mest.  

[Hallgrímur Guðmundsson, 3.11.2007 kl. 11:34]

Ég þakka fyrir ykkar innlegg strákar. Margt er sagt og skrifað um þessa dauðastefnu sem stjórnvöld og Hafró  hamast við af öllum mætti í fiskveiðum. Er ekki nóg að benda á einfalda hluti sem hafa mistekist með öllu, þótt stjórnarliðar og Hafró berji á brjóst sér og kalla þetta ábyrgar veiðar og stjórnun? Loðnan er veidd eftir tillögum Hafró. Hvernig er ástandið á þeim stofni? Því er auðsvarað í sögulegu lágmarki. Er ekki staðreynd málsins að það veiðist ekki lengur loðna í nót nema eftir að þessi slatti sem eftir er af stofninum gengur upp á grunnið? Skoðum ýsuna þar var veitt margfalt umfram ráðgjöf og hvað gerðist? Stofninn er í sögulegu hámarki. Hvernig skyldi ástandið vera í raun á þorskinum? Mín skoðun er sú að þorskstofnarnir við landið eru margfalt sterkari en Hafró mælir með  sínu arfavitlausa togararalli. Netarallið og línuveiði styður þá skoðun mína +  eigin reynsla af veiðum.  Er það ekki raunin að  þorskstofninn er það stór að hann étur margfalt meira af loðnu  en reiknimeistarar Hafró telja sem aftur  leiðir til þess að  reiknislegar eftirstöðvar stofnsins eru  í engu samræmi við raunveruleikann? Það er staðreynd að með hlýnandi sjó þarf þorskurinn meira æti. Hvenær skildu reiknismeistararnir á Skúlagötunni átta sig á þessari einföldu staðreynd?